نصب و راه‌اندازی اتاق تمیز

در این مطلب از وب سایت مرکز ساندویچ پانل ایران به آموزش و مراحل نصب و راه اندازی اتاق تمیز یا کلین روم می‌پردازیم پس با ما همراه باشید تا تمامی مراحل نصب را بررسی کنیم.

کف‌سازی اتاق تمیز

کف‌سازی در نصب اتاق تمیز به معنای ساخت پوششی برای کف سازه برای مقاومت، زیبایی و همچنین داشتن ویژگی‌های موردنیاز سازه است. کفسازی یکی از مهم‌ترین قسمت‌های ساخت یک سازه در پروژه است؛ زیرا که کف یک سازه باید با باقی اجزای سازه هماهنگی داشته باشد.

انواع کف سازی اتاق تمیز

به‌طورکلی کفسازی اتاق تمیز به دو صورت رولی و یکپارچه است. حال این دو مدل دارای انواع و رنگ‌های متفاوتی هستند.

انواع کفسازی برای کلین روم که می‌توان نام برد شامل کف‌پوش رول پی‌وی‌سی (PVC) ، کف‌پوش اپوکسی ، کف‌پوش ام‌ام‌ای (MMA) و کف‌پوش پلی‌اورتان است.

کف‌پوشش رول پی‌وی‌سی (PVC)

این نوع کف‌پوش به‌صورت ابعاد یک مترمربع در کنار یکدیگر با جوش سرد متصل می‌شوند و بیشتر در صنایع اتاق تمیز کاربرد دارد.

کف‌پوش اپوکسی

این نوع کف‌پوش معمولاً در سازه‌هایی که دارای کف بتنی باشد برای محافظت از کف و زیبایی به کار می‌رود. همچنین برای اتاق‌هایی که از سرامیک و موزاییک استفاده شده است برای مناسب کردن آن برای اتاق تمیز می‌توان از کف‌پوش اپوکسی استفاده کرد.

کف‌پوش ام‌ام‌ای (MMA)

این نوع کف‌پوش به دلیل ویژگی سرعت بالا خشک‌شدن که دارد یکی از موارد موردتوجه است. سختی‌گیر این نوع رزین باتوجه‌به دمای محیط اجرا قابل تغییر است. می‌توان در دمای پایین از مقدار بیشتری از هاردنر استفاده کرد تا عمل‌آوری مواد کامل و با سرعت مناسب صورت گیرد.

کف‌پوش پلی‌اورتان

این نوع کف‌پوش تقریباً همان کف‌پوش اپوکسی است که دارای ویژگی‌های خاص مانند مقاومت بالا در برابر الکل مواد داری خاصیت باز و … دارد.

صیقلی نگه‌داشتن سطح یکی از مسائلی که در صنعت‌هایی همچون داروسازی، غذایی و اتاق تمیز و محیط‌های مشابه که نسبت به درز بین دیوار و زمین که محل تجمع آلودگی و باکتری است را موردتوجه قرار می‌دهند. این امر به معنی این است که درزهای موجود در دیوار و سازه از بین رود که در این مواقع از ماهیچه اپوکسی (ماهیچه رزینی) مورداستفاده قرار می‌دهند که کار آن پوشاندن درزها است.

روشنایی اتاق تمیز

یکی از موارد مهمی که در نصب یک اتاق تمیز باید رعایت بشود و مهم است روشنایی ان است زیرا باید به طوری باشد که نور به صورت یک نواخت در محیط پخش شود و همچنن منبعی برای ورود آلودگی نباشد و سیستم گردش هوا محیط داخل اتاق تمیز را برهم نزند.

روشنایی اتاق تمیز باید چه ویژگیهایی داشته باشد؟

روشنایی اتاق تمیز باید به گونه ای باشد که کمترین میزان دما را در محیط ایجاد کند و مانع ورود هرگونه آلودگی به محیط باشد زیرا که باعث تداخل در دما و میزان آلودگی اتاق تمیز نشود.

می‌توان برای جلوگیری از ورود الودگی از طریق رو شنایی از فیلتر هوا استفاده کرد.

طراحی روشنایی اتاق تمیز به چه گونه است؟

طراحی روشنایی در نصب اتاق تمیز معمولاً به روشی است که هم از بالا هم از درون اتاق تمیز قابل‌دسترس باشد؛ ولی دسترسی از بالا بهتر است.

به این دلیل که زمانی لامپ مشکل داشته باشد تعمیرکار بدون این که به اتاق تمیز وارد شود بتواند از بیرون مشکل را حل کند.

همچنین طراحی روشنایی اتاق تمیز به‌گونه‌ای است قابلیت تحمل رطوبت بالا محیط را داشته باشد و بتوان آن را با شرایط اتاق و دلخواه نور محیط را کم‌وزیاد کرد.

بنچ اتاق تمیز چیست؟

بنچ اتاق تمیز در اصل نیمکتی است که وقتی کارکنان در کلین روم یا اتاق تمیز خسته می‌شوند و به‌جای برای نشستن و استراحت‌کردن نیاز دارند بر روی این نیمکت‌ها می‌نشینند.

میان رختکن و ورودی اتاق تمیز قرار دارند. این نیمکت‌ها یا بنچ کشودار و دارای طبقه هم دارد که در این نوع از بنچ‌های کلین روم کارکنان کفش خود را قرار می‌دهند.

کارکنان کلین روم برای اینکه به اتاق تمیز وارد شوند و آلودگی را از طریق خود وارد اتاق نکنند بر روی بنچ‌های اتاق تمیز که قبل از ورودی قرار دارد می‌نشیند و کفش‌های خود را در می‌آورند و در قسمت کشو یا طبقه بنچ‌ها می‌گذارند و با کفش‌های مخصوص وارد کلین روم می‌شوند تا آلودگی، گردوغبار و میکروب را وارد محیط اتاق تمیز نکنند تا محیطی پاکیزه داشته باشند.

کاربرد بنچ اتاق تمیز

بنچ اتاق تمیز در بسیاری از صنایع بسته به مکان و هدف استفاده از آن سفارش داده می‌شود و کاربرد دارد. هدف اصلی استفاده از بنچ اتاق تمیز نشستن و استراحت برای روی آن و همچنین نگهداری از وسایل و کفش‌های کارکنان کلین روم است در ادامه برخی از مکان‌هایی که بنچ اتاق تمیز کاربرد دارد را نام برده‌ایم:

صنایع شیمیایی
بیمارستان‌ها
صنایع بیولوژیکی
صنایع دارویی
آزمایشگاه‌ها
اتاق عمل
اتاق تمیز

خصوصیات و ویژگی بنچ اتاق تمیز

کاربردی
به‌آسانی تمیز می‌شود
طراحی‌های گوناگون و متناسب با کاربرد
حمل‌ونقل آسان
در دو نوع صاف و ورق پانچ می‌شود
براق بودن سطح بنچ اتاق
هماهنگ با محیط
دارای جنس فلزی با روکش پودری رنگ
دارای پایه‌های قابل‌تنظیم
دارای جنسی از استیل ضدزنگ
مراحل ساخت کلین روم
برای ساخت اتاق تمیز یا کلین روم در ابتدا نیاز به یک نقشه دقیق که محاسبات عددی روی آن انجام شود داریم که مهندسین ما این نقشه‌کشی را انجام می‌دهند و در طراحی و ساخت اتاق تمیز باید دو استاندارد زیر رعایت شود
استاندارد ایزو سری ISO 14644- 2
استاندارد فدرال ایالات متحده آمریکا
با رعایت این دو استاندارد به مراحل بعدی ساخت کلین روم می‌رویم:
در ابتدا باید تعداد پرسنلی که در اتاق تمیز قرار می‌گیرند مشخص شود تا فضای کافی برای همه کارکنان وجود داشته باشد.
کلین روم را از نظر تمیزی به درجه‌های مختلفی تقسیم می‌کنند تا عبور و مرور ذرات هوا مشخص شود.
در مرحله سوم به کنترل بررسی فشارهای وارد شده می‌پردازند
مرحله چهارم تعیین‌کردن جریان هوا در کلین روم
مرحله پنجم مشخص‌کردن جریان هوای ورودی از فیلتر خروجی
در مرحله ششم به متعادل ساختن هوای درونی می‌پردازند
مرحله هفتم بررسی و ارزیابی سایر متغیرها می‌پردازند
کنترل‌کردن دما برای ساخت بین 66 تا 70 درجه فارنهایت باید باشد
کنترل‌کردن رطوبت برای ساخت
در این مرحله چیدمان مکانیکی سیستم مشخص می‌شود
به بررسی محاسبات گرمایی و سرمایی پرداخته می‌شود
استفاده از تهویه هوا مناسب و قوی
پس از اتمام تمامی این مراحل شروع به نصب و راه‌اندازی کلین روم می‌کنیم.
تجهیزات اتاق تمیز شامل موارد زیر است
هواساز هایژنیک
اگزاست فن
پس باکس
پنجره اتاق تمیز
درب اتاق تمیز غیر هم باد و هم باد
ساندویچ پنل
هود لامینار

الزامات اتاق تمیز

کلین روم باید به‌گونه‌ای باشد که جریان هوا به‌صورت یکنواخت و در خطوط موازی از هم حرکت کنند از الزامات اتاق تمیز وجود کف، پنجره، قفل الکترونیکی، کانال‌کشی می‌توان اشاره کرد

کف اتاق تمیز
کف اتاق تمیز باید به‌گونه‌ای باشد که به‌راحتی خراب نشود و مانع جمع‌شدن آشغال در گوشه‌وکنار کف اتاق شود کف کلین روم باید از مواد محکم ساخته شود که به‌راحتی خورده نشود و سریع ساییده و خراب نشود.
پنجره اتاق تمیز
پنجره‌های کلین روم باید دوجداره باشد و دارای چهارچوبی از جنس فلز آلومینیوم که باید به‌موازات پانل نصب شود تا زیباتر به نظر رسد.
قفل الکترونیکی
برای جلوگیری از عبور افراد متفرقه به داخل اتاق تمیز قفل الکتریکی تعبیه می‌شود و عملکرد این قفل به‌گونه‌ای است که یک شخص پشت کامپیوتر کنترل باز و بسته‌شدن در می‌نشیند و ورود و خروج افراد را چک می‌کند تا مشکلی رخ ندهد.
کانال‌کشی اتاق تمیز
کانال‌کشی به دلیل جلوگیری از ورود هرگونه گردوغبار و آلودگی نصب می‌شود و بهتر است این کانال‌کشی بدون هیچ سوراخی برای ورود آلودگی انجام شود پس بهتر است با رعایت نکات استاندارد و به‌صورت استاندارد انجام گیرد.
ایمنی و آتش‌سوزی در اتاق تمیز
آتش‌سوزی یکی از حوادثی است که هر لحظه امکان دارد رخ بدهد کلین روم به دلیل اینکه محیط بسیار حساسی است رخ‌دادن آتش‌سوزی در این اتاق خسارات جبران‌ناپذیری وارد می‌کند. در کلین روم نمی‌توان از هر تجهیزاتی برای تشخیص حریق استفاده کرد و فقط از دستگاه‌های تشخیص دود باید استفاده شود. برای حفاظت بهتر از آتش‌سوزی از مادون‌قرمز استفاده شده که به‌عنوان تشخیص‌دهنده شعله در مکان مخصوص قرار داده می‌شود.

مشاوره و راهنمایی اجرای اتاق تمیز

اولین و مهم‌ترین قدم برای داشتن یک سازه با استفاده از اتاق تمیز گرفتن راهنمایی و مشاوره از یک تیم متخصص و ماهر است که بتواند به شما بهترین مشاوره برای ساخت ساندویچ پانل بدهد یک تیم قوی تشکیل شده از مهندسان نقشه‌کشی باتجربه و مهندسان نصب پانل بامهارت و مشاوران آگاه در این زمینه که درباره سیر تا پیاز ساندویچ پانل اطلاعات کامل داشته باشد تا بتواند در انتخاب بهترین نوع پانل به مشتریان کمک کند.

برای داشتن یک انتخاب عالی باید به نکات زیر درباره اتاق تمیز توجه داشته باشید:

اتاق تمیز برای ساخت مکانی ایزوله کاربرد دارد و فضایی برای انجام عملیات و آزمایش‌های حساس بسیار کاربرد دارد. تا از ورود آلودگی جلوگیری کند.

مصالح موردنیاز ساخت

ساندویچ پنل سقفی و دیواری
اگزاست فن
درب اتاق تمیز هم باد و غیر هم باد
پس باکس
پنجره کلین روم
ساختار کلی

نقشه اتاق تمیز به‌صورت کلی و استاندارد شده به نقشه‌های زیر مانند: تأسیسات مکانیکی، تأسیسات الکتریکی کلین روم، نقشه‌نمای و نقشه پلان کلین روم تقسیم شده‌اند که باید با درنظرگرفتن اصول و استانداردهای خاصی کشیده شوند یکی از نکات مهم که باید به آن توجه کرد نحوه قرارگیری تهویه هوا قدرت و مکش آن و بعدی نورپردازی مناسب در محیط داخلی است که باید به آن توجه زیادی کرد

ولیدیشن اتاق تمیز (Validation)

یکی از رایج‌ترین کارها بعد از نصب و راه‌اندازی اتاق تمیز ولیدیشن اتاق تمیز است؛ ولیدیشن اتاق تمیز یا (Validaton Clean Room) به معنای اعتبارسنجی و تضمین کیفیت اتاق تمیز است که از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.

ولیدیشن بر اساس استاندارهای خاصی مشخص شده و از مهم‌ترین و دقیق‌ترین مرحله پس از نصب و راه اندازی اتاق تمیز به شمار می‌آید. به‌طورکلی اعتبارسنجی اتاق تمیز به دلایلی از جمله نظارت و اطمینان از تجهیزات که بر اساس استاندارها تولید شده باشد صورت می‌گیرد.

از جمله صنایعی که در آنها تضمین کیفیت و اعتبارسنجی صورت می‌گیرد می‌توان به صنایع داروسازی، تولید و ساخت تجهیزات پزشکی، تولید و ساخت محصولات آرایشی بهداشتی، تولید محصولات غذایی و… اشاره کرد.

کلین روم محیطی طبق اندازه و استاندارد یا مدولار است که در آن عواملی همچون: ذرات موجود معلق در هوا، دما، بار میکروب‌ها، رطوبت نسبی، اختلاف فشار و جریان هوا با استفاده از ابزار و استانداردهای دقیق تنظیم و کنترل می‌شوند.

نکته قابل‌توجه این است که معتبرسازی اتاق تمیز دارای مراحل مختلفی هستند که از یک‌چرخه منظم و مشخص پیروی می‌کند و باید به طور منظم برای رعایت استاندارها و پاکیزگی کلین روم انجام شود.

این چرخه شامل 5 مرحله برای انجام بهتر ولیدیشن است و هر کدام وظایف خاصی برای کنترل تغییرات در محیط دارند. این مراحل با کنترل طراحی شروع و با نظارت و کنترل نهایی به پایان می‌رسد. این مراحل عبارت‌اند از:

سنجش و ارزیابی طراحی کلین روم
ارزیابی و کیفیت نصب
ارزیابی کارایی و عملکرد
ارزیابی عملیات
صدور گواهی و مجوز استاندارد به همراه تضمین کیفیت

سنجش و ارزیابی طراحی کلین روم

در این مرحله هدف این است که کارفرما استاندارد طراحی‌های صورت‌گرفته را با آنچه موردنظر است، برسی کند و ثابت شود خروجی باهدف موردنظر متناسب است یا خیر.

ارزیابی و کیفیت نصب

هدف از این مرحله برسی نصب و راه‌اندازی اصولی یا (IQ) و احراز کیفیت نصب اجزای موجود در کلین روم طبق نیاز و استاندارد است.

ارزیابی کارایی و عملکرد

این مرحله برسی می‌شود کارکرد کلی و درستی عملکرد تجهیزات مطابق با شواهد عینی دارای اعتبار باشد و تأیید شود کلین روم در قسمت‌ها مشخص شده در محدوده به‌درستی کار می‌کند یا خیر.

ارزیابی عملیات

در این مرحله از طریق شواهد عینی یعنی کارفرما یا فرد استفاده‌کننده تأیید شود کلین روم مطابق استانداردها و الزامات در محدوده مشخص به شکل قابل‌قبول عمل می‌کند یا خیر.

صدور گواهی و مجوز استاندارد به همراه تضمین کیفیت

مرحله نهایی در ولیدی‌شان صدور مجوز استاندارد و سنجش همه موارد در استانداردهای ایزو است که اگر تأیید شود مجوز صادر می‌شود.

اصول طراحی کلین روم

کلین روم در صنایع و صنعت‌های مختلف به‌خصوص داروسازی کاربرد دارد و اصول طراحی کلین روم از اهمیت زیادی برخوردار است. علاوه بر تولیدکنندگان، کاربران کلین روم نیز باید اطلاعاتی از این اصول طراحی داشته باشند. همان طور که می‌دانید برای ساخت کلین روم پیش ساخته از ساندویچ پانل کلین روم استفاده می‌شود. به‌طورکلی اصول طراحی کلین روم در 8 مرحله انجام می‌شوند که در ادامه شرح خواهیم داد.

1.فلودیاگرام پرسنل

اصلی‌ترین منبع آلودگی در کلین روم کارمندان آن است به همین دلیل باید تمامی فرایندهای حساس اتاق تمیز از طریق ورودی‌های جداگانه و قابل‌کنترل ایزوله شوند و همچنین کارمندان قبل از ورود به اتاق تمیز از تجهیزات مخصوص استفاده کنند.

2.کلاس‌بندی اتاق تمیز

کلاس‌بندی کلین روم بر اساس استانداردهای تدوین شده با معیار ذرات مجاز در کلین روم انجام می‌شود که مهم‌ترین استانداردها در طبقه‌بندی اتاق تمیز سه استاندارد BS، ISO و سیستم آمریکایی است. حجم ذرات و آلودگی‌ها معلق هوا عوامل تأثیرگذار در کلاس‌بندی کلین روم هستند.

3.دیاگرام اختلاف فشار

برای جلوگیری از انتقال آلودگی به داخل کلین روم باید میان فضای داخلی و بیرونی اتاق تمیز دارای اختلاف شار باشد. این اختلاف فشار که حدود 10 تا 15 پاسکال است منجر می‌شود هوای آلوده و کثیف وارد اتاق تمیز نشود.

4.مقدار هوای ورودی

نوع کاربری، فرایند و کلاس کلین روم از عوامل تعیین میزان هوای ورودی در اتاق تمیز است. این مقدار هوا از طریق فیلترهای هوا وارد می‌شود تا آلودگی را با خود وارد محیط نکند.

5.بالانس هوا

برای بالانس کردن هوای کلین روم باید تمام هواهای ورودی به اتاق تمیز و همچنین تمام هواهای خروجی از اتاق تمیز با یکدیگر برابر شوند.

6.سایر پارامترهای اتاق تمیز

علاوه بر موارد ذکر شده فاکتورهای دیگری برای طراحی اصولی کین روم وجود دارد که از جمله این فاکتورها می‌توان به دما، رطوبت، جریان لامینار و تخلیه الکترواستاتیک و نویز و ارتعاش اشاره کرد.

7.تهیه روم بوک

روم بوک اتاق تمیز اطلاعاتی مانند نام کاربری، مساحت، ارتفاع، رطوبت، کلاس اتاق تمیز و دما را نشان می‌دهد که این اطلاعات بسیار حیاتی و مهم هستند و لازم است برای کلیه بخش‌های اتاق تمیز به کار برده شود.

8.هواسازها و تأسیسات مکانیکی

در طراحی هواسازهای اتاق تمیز باید کانال‌های هوارسانی، دریچه‌های جریان هوا، انتخاب اجزای هواساز، دمپرهای کنترل هوا، انتخاب سیستم کنترل و بررسی هوارسانی اتاق تمیز و همین‌طور انتخاب و جای‌گذاری فیلترها را زیر نظر گرفت و به آن‌ها توجه کرد.

در صورت داشتن هرگونه سوال فنی و یا برای دریافت قیمت ساندویچ پانل می‌توانید با شماره‌های موجود درسایت تماس حاصل نمایید. همچنین تیم نصب مرکزپانل از صفر تا صد نصب و اجرای پروژه شما را بر عهده می‌گیرد.